Στον πύργο του Μουχτάρ

Σε έναν λόφο δίπλα στη λίμνη Τριχωνίδα, στην περιοχή που τώρα αποκαλείται Μουχταρίνα υψώνονταν κάποτε γερός κι επιβλητικός ένας πύργος. Μια πυργοκατοικία για την ακρίβεια, που σύμφωνα με το μύθο ανήκε στον γιο του Αλή πασά, Μουχτάρ.

Κρυμμένοι θησαυροί και μια ωραία Ελένη που η ομορφιά της έγινε η κατάρα που την οδήγησε στα χέρια του Μουχτάρ, πρωταγωνιστούν στους θρύλους που έρχονται από το παρελθόν. 

Όταν εκείνος σκοτώθηκε, η Ελένη ανακάλυψε τον θησαυρό του και τον έδωσε για τον αγώνα, ενώ δώρισε τον Πύργο στη μονή Προυσού. 

Βέβαια μια παραλλαγή αυτού του μύθου, θέλει τον ίδιο τον Μουχτάρ να δωρίζει τον πύργο στην μονή, γατί λέει, το είχε τάμα.

Ο Μουχτάρ, αν και του είχε δοθεί από τον Αλή πασά το Σαντζάκι της Ναυπάκτου στο οποίο υπαγόταν η περιοχή θα ήταν αδύνατον να κατοικεί εδώ έστω και περιστασιακά. 

Κάτι τέτοιο εξάλλου δεν αποδεικνύεται ιστορικά.

Είναι όμως  εξακριβωμένο ότι έγινε μεταβίβασή του από τον Αλή πασά στον προεστό της Ευρυτανίας Χατζόπουλο στις αρχές του 19ου αιώνα, μετά το βίαιο θάνατο του προηγούμενου, Τούρκου ιδιοκτήτη κι από εκείνον πουλήθηκε στο μοναστήρι του Προυσού.

Έτσι όλο το 19ο αιώνα η περιοχή ήταν μετόχι της Ιεράς Μονής Προυσού και ίσως τότε να ήταν ακόμα σε χρήση.

Η Αιτωλοακαρνανία δεν ανήκε στην επικράτεια του Αλή πασά, ήταν όμως στην σφαίρα επιρροής του.

Το 1929 το μεγαλύτερο μέρος του μετοχίου απαλλοτριώθηκε και ο πύργος του Μουχτάρ έμεινε εκτός ιδιοκτησίας μοναστηριού, ενώ σήμερα δεν ανήκει σε κανέναν!

Το "Μουχτάρ" δεν είναι μόνο ένα συνηθισμένο όνομα, αλλά και κοινοτικό αξίωμα, οπότε θα μπορούσε να είναι οποιοσδήποτε εκείνος που ζούσε εδώ και μάλιστα σύμφωνα με μια άλλη τοπική προφορική παράδοση, βρήκε βίαιο θάνατο από τους επαναστάτες όταν ο πύργος κάηκε στα Ορλωφικά  (1770).

Ο ίδιος ο πύργος κρατάει καλά τα μυστικά του, ακόμα και για την ίδια τη χρονολογία της κατασκευής του, αν και κάποια οχυρωματικά στοιχεία, όπως η καταχύστρα*, δείχνουν ότι μπορεί να χτίστηκε πριν τον 18ο αιώνα.

Βέβαια τέτοια στοιχεία χρησιμοποιήθηκαν και αργότερα αντιγράφοντας παλιότερους πύργους, οπότε εικάζεται ότι  η κατασκευή του μπορεί να έγινε ανάμεσα στο τέλος του 17ου αιώνα ως και τα πρώτα χρόνια του 19ου.

Πιο πιθανό είναι όμως να χτίστηκε πριν τα μέσα του 18ου αιώνα.

Ο πύργος σήμερα είναι καλά κρυμμένος ανάμεσα στα λιόδεντρα και λίγοι γνωρίζουν την ύπαρξή του.

Κουραστήκαμε λίγο να τον ανακαλύψουμε, αλλά αποζημιωθήκαμε με όσα αντικρίσαμε. Μπορεί να ρημάζει χρόνο με το χρόνο και να μην υπάρχει καμιά ελπίδα αναστύλωσης, αφού κυριολεκτικά δεν ανήκει σε κανέναν, όμως όλα δείχνουν ότι ακόμα κι έτσι θα στέκεται για πολύ καιρό ακόμα να ξαφνιάζει με την απρόσμενη παρουσία του όποιον φτάνει μέχρι εκεί.

Η σκεπή του έχει πια πέσει, στο εσωτερικό του ανάμεσα στα χαλάσματα κυριαρχεί η βλάστηση, και ίσως να κατοικεί εκεί και κάποιο άγριο ζώο.

Η αγράμπελη πασχίζει να σκεπάσει όσα ο χρόνος σεβάστηκε και οι ροδιές που φυτρώνουν τριγύρω μπορεί να είναι ο μόνος συνδετικός κρίκος με το παρελθόν φτάνοντας ως τα χρόνια του όποιου Μουχτάρ κατοικούσε εδώ μια φορά κι έναν καιρό!

Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από: www.kastra.eu

Ευχαριστώ πολύ τον Πολιτιστικό Σύλλογο Παναιτωλίου «Χρήστος Καπράλος» που μου έδωσε την ευκαιρία να ανακαλύψω ακόμα έναν θησαυρό της περιοχής.

*Καταχύστρα: Οι καταχύστρες εξυπηρετούσαν τα κατακόρυφα πυρά. Πρόκειται για τις κτιστές προεξοχές, κενές στην κάτω επιφάνειά τους από όπου οι αμυνόμενοι εξαπέλυαν τα πυρά τους. Αν και ονομάζονται εξίσου ζεματίστρες, καθώς έχει υποστηριχθεί ότι πραγματοποιούταν και ρίψη καυτού νερού και λαδιού, είναι κυρίως πετρομάχοι, λόγω της έλλειψης άλλων διαθέσιμων υλικών ή του μεγάλου κόστους για την απόκτησή τους. Οι προεξοχές αυτές τοποθετούνταν σε καίρια σημεία των τειχών, όπως επάνω από εισόδους, και στηρίζονταν σε φουρούσια, τόξα ή αντηρίδες. 

Πηγή: ecastles.culture.gr