Αρχαίο Φίστυο - Παλαιομονάστηρο

Κοντά στο Αγρίνιο είναι το μέρος που θα σας πάω, αλλά αν δεν υπήρχε ο Πολιτιστικός Σύλλογος Παναιτωλίου «Χρήστος Καπράλος» μπορεί να μη το γνώριζα και ποτέ.

Πάνω σε ένα λόφο, με τη θέα της Τριχωνίδας, το πέλαγος της Αιτωλίας, να κλέβει κάθε τόσο το βλέμμα του επισκέπτη από το παρελθόν, είναι η Ακρόπολη του Αρχαίου Φίστυου. 

Εκεί βρίσκονται τα ερείπια του Παλαιομονάστηρου που ούτε ο χρόνος, ούτε οι άνθρωποι σεβάστηκαν.

Στον περιτοιχισμένο χώρο της Ακρόπολης του Αρχαίου Φίστυου, που βρίσκεται στα αριστερά του δρόμου που οδηγεί από τη Ντουγρί στο χωριό Νερομάνα, δύο περίπου χιλιόμετρα πριν το χωριό, βρίσκεται το μοναστήρι των Αγίων Αποστόλων, γνωστό και με το όνομα «Παλαιομονάστηρο».

Το καθολικό του Μοναστηριού, βρίσκεται στο κέντρο περιβόλου, ο οποίος συμπίπτει, με την ακρόπολη του Αρχαίου Φίστυου.

Στα Βόρεια του καθολικού υπάρχουν τα ερείπια των κελιών.

Στα Δυτικά, διασώζεται η κινστέρνα και Νοτιοδυτικά διακρίνονται τα ίχνη του βορδοναρείου.

Το καθολικό, αρχικά ήταν ένας μονόχωρος, καμαροσκεπής με ημικυκλική αψίδα Ναός, που χτίστηκε τον 14ο αιώνα. Στη συνέχεια προστέθηκε τρουλλαίος νάρθηκας και αργότερα υπόστεγο με τρείς θύρες, στη Δυτική πλευρά. Στις επιφάνειες της καμάρας, διατηρούνατι σε άσχημη κατάσταση, Αγιογραφίες από το Δωδεκάορτο, υπάρχουν ακόμη στηθάρια Αγίων, αλλά και ολόσωμοι Άγιοι.

Στο ιερό, διακρίνεται η πλατυτέρα, πολλοί Ιεράρχες, ο Πρωτομάρτυς Στέφανος, το όραμα του Πέτρου Αλεξανδρείας κ.α. Αγιογραφικές παραστάσεις.

Στον κυρίως ναό, υπάρχουν παραστάσεις με τη Βάπτιση, τη Μεταμόρφωση, την Κοίμηση της Θεοτόκου, την Υπαπαντή, παραστάσεις διαφόρων Αγίων.

Στον μισογκρεμισμένο νάρθηκα, πλήρως εκτεθειμένες στα καιρικά φαινόμενα, προβάλλουν υπέροχες οι Παλαιολόγειες Αγιογραφίες με τη Δευτέρα Παρουσία, τους χορούς των Προφητών και των Δικαίων κ.α.

Ζωγραφικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι διακοσμητικές ταινίες, με σχηματοποιημένα χαρακτηριστικά στοιχεία της Μακεδονικής Σχολής.

Πηγή:http://www.aetolia.gr

Αρχαίο Φίστυο

Στην Αιτωλική ενδοχώρα, κοντά στη Β όχθη της λίμνης Τριχωνίδας, επάνω στο δρόμο Δογρής - Νερομάνας, σε απόσταση 1,5 χλμ. Ν-ΝΔ του χωριού Νερομάννα (παλαιό όνομα Σομπονίκος) και 1 χλμ. περίπου ΒΑ της Δογρής, πάνω σε ένα λόφο ύψος 400 μ., με το τοπωνύμιο Παλιομονάστηρο, σώζονται τα ερείπια μιας αρχαίας οχυρωμένης πόλης, πιθανόν του αρχαίου Φιστύου. 

Η οχύρωση αυτή (πόλη με ακρόπολη) αναπτύσσεται γύρω από το ερειπωμένο μοναστήρι των Αγίων Αποστόλων (εξ’ ου και το τοπωνύμιο Παλιομονάστηρο), ενώ στην περιοχή της εκκλησίας υπάρχει και μία πηγή, γύρω από την οποία υπάρχουν επίσης αρχαίες λιθόπλινθοι. Η τοποθεσία απέχει από την ακρόπολη της Παραβόλας περίπου 5 χλμ. προς τα Α της, ενώ βρίσκεται περίπου 9 χλμ. ΒΔ της οχύρωσης του ιερού του Θέρμου. 

Ερείπια αρχαίων κτιρίων και τάφοι έχουν βρεθεί μέσα στα όρια της oχύρωσης της πόλης. Αρχαίοι τάφοι έχουν βρεθεί και εξωτερικά (στα ΝΔ) της οχύρωσης. Ανατολικά (απόσταση 200 μ.) και εξωτερικά της οχύρωσης της πόλης, διακρίνονται τα υπολείμματα μίας κυκλικής σε κάτοψη, θολωτής και υπόγειας δεξαμενής. Έχει μέγιστη διάμετρο 4,50 μ. και είναι επιχρισμένη εσωτερικά με υδραυλικό κονίαμα. 

Σε απόσταση 2, 6 χλμ. Β της οχύρωσης της πόλης του αρχαίου Φιστύου και στα ΝΑ της θέσης Κρύο Νερό, βρισκόταν, όπως συμπεραίνεται από το περιεχόμενο των επιγραφών που βρέθηκαν εκεί, εντοιχισμένες στην παλιά εκκλησία της Αγίας Τριάδας, το ιερό της Αφροδίτης Συρίας της εν Φιστύω ή της Φιστυίδος της έν Ιαρίδαις. Αποτελούσε ιερό της πόλης του Φιστύου, ενώ οι επιγραφές που βρέθηκαν εκεί, είναι κυρίως απελευθερωτικές (δούλων) και χρονολογούνται σε μεγάλο βαθμό στο τέλος του 3ου και τις αρχές του 2ου αι. π.Χ.

Πηγή: monuments.hpclab.ceid.upatras.gr