Παρασκευή 13 Απριλίου 2018

Μέρες εγκατάλειψης, Έλενα Φερράντε

"Ένιωσα το δωμάτιο να ξαναμπαίνει σε τάξη, τους χώρους του σπιτιού να συνδέονται και πάλι μεταξύ τους, το πάτωμα να ξαναγίνεται συμπαγές, τη ζεστή μέρα να απλώνεται πάνω σε όλα τα πράγματα, μια κόλλα διαφανής.

Πώς μπόρεσα να αφεθώ τόσο πολύ,να διαλύσω έτσι τις αισθήσεις μου, την αίσθηση ότι είμαι ζωντανή;"
 Η Έλενα Φερράντε στο Μέρες Εγκατάλειψης καταπιάνεται με ένα θέμα μάλλον συνηθισμένο, αλλά το κάνει ασυνήθιστο με την ένταση που το περιγράφει.
Με αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο που βοηθάει τον αναγνώστη να ταυτιστεί με την ηρωίδα αρχίζει μια μάχη που έχει απώλειες, αλλά έχει και νικητή.
Μπαίνει κατευθείαν στο θέμα και το κάνει με τρόπο που δείχνει ξεκάθαρα ότι το τελευταίο πράγμα που περίμενε η Όλγα, η ηρωίδα της, εκείνο το απομεσήμερο ήταν αυτό που τελικά έζησε :
"Ένα απομεσήμερο του Απρίλη, αμέσως μετά το φαγητό, ο άντρας μου μου ανακοίνωσε ότι ήθελε να με παρατήσει..."
Μια ανακοίνωση που έρχεται σαν κεραυνός εν αιθρία και κάνει την Όλγα να χάσει τον κόσμο κάτω από τα πόδια της.
Και κάπως έτσι, με μια απλή πρόταση αρχίζει η πτώση. Η Όλγα μένει ξαφνικά μόνη με δυο παιδιά κι ένα σκυλί που πρέπει να φροντίσει, ενώ νιώθει τον εαυτό της να χάνεται, να γλιστρά μέσα στην παραφροσύνη αυτού που άκουσε και όλων όσων νιώθει.
Οι μέρες που ακολουθούν είναι πολύ δύσκολες. Κι αυτή τη δυσκολία με όλον τον πόνο και την ταπείνωση που τη συνοδεύουν ξεδιπλώνει η Φερράντε μέρα τη μέρα με μια ένταση που πότε σιγοβράζει και πότε κορυφώνεται επικίνδυνα, ώσπου φτάνει εκείνη η μέρα που η πτώση τελειώνει, γιατί απλούστατα δεν έχει πιο κάτω. Τότε και μόνο τότε η Όλγα αναγκάζεται να σηκωθεί και να ξανασταθεί στα πόδια της . Γιατί έτσι γίνεται συνήθως σε αυτές τις ιστορίες όχι μόνο στα βιβλία, μα και στη ζωή. 
Μπορεί να μην υπόσχονται πάντα ένα σίγουρο happy end όταν ολοκληρώνουν τον αλλόκοτο κύκλο τους, αλλά φέρνουν αν μη τι άλλο τη λύτρωση!
Μέχρι να έρθει όμως η πολυπόθητη λύτρωση έρχονται πολλά άλλα, με κυριότερο τον πόνο, που όσο κι αν τον αρνιέται η ηρωίδα, όσο κι αν προσπαθεί να τον καμουφλάρει με τη δίκαιη οργή της αυτός είναι εκεί και τη διαλύει.
...Το αποφάσισα, τέρμα ο πόνος. Η νυχτερινή τους ευτυχία έπρεπε να φιληθεί στόμα με στόμα με τη δίψα μου για εκδίκηση. Δεν ήμουν η γυναίκα που διαλύεται μόλις χτυπηθεί από την εγκατάλειψη και την απουσία, ώσπου να τρελαθεί, ώσπου να πεθάνει. Μονάχα λίγα κομμάτια είχα χάσει, κατά τα άλλα ήμουν καλά. Ήμουν σώα και σώα θα παρέμενα. Απέναντι σε όποιον μου κάνει κακό, αντιδρώ ανταποδίδοντας τα ίσια. Είμαι το οχτάρι που διαγράφει το σπαθί, είμαι η σφήκα που τσιμπάει, είμαι το φίδι το μαύρο. Είμαι το άτρωτο ζώο που περνάει μέσα απ' τη φωτιά δίχως να καίγεται..." 

"...Τον χρόνο, τον χρόνο, όλο τον χρόνο της ζωής μου μου είχε κλέψει, μόνο και μόνο για να τον ξεφορτωθεί επιπόλαια, σαν ένα καπρίτσιο. Τι άδικη, τι εγωιστική απόφαση. Έδιωχνε μ' ένα φύσημα το παρελθόν, λες και ήταν κάποιο ενοχλητικό έντομο που είχε καθίσει στο χέρι του. Το δικό μου παρελθόν, όχι μόνο το δικό του που είχε φτάσει σ' αυτή την αποσύνθεση..."
Την Έλενα Φερράντε την "ανακάλυψα" με την τετραλογία της Νάπολης και κυριολεκτικά λάτρεψα τη γραφή της. Βιβλίο το βιβλίο η δυναμική της με συνεπήρε, οπότε ήταν λογικό να ψάξω και για άλλα δικά της. Το "Μέρες εγκατάλειψης" που είχε εκδοθεί αρχικά από τις εκδόσεις Άγρα και είχε προηγηθεί κατά πολύ της τετραλογίας ήταν ήδη εξαντλημένο όταν άρχισα να το ψάχνω, αλλά χάρη στις Εκδόσεις Πατάκη επανακυκλοφορεί.
Είχα ακούσει πολλά γι' αυτό το βιβλίο. Οι περισσότεροι μιλούσαν με τα καλύτερα λόγια για αυτό, ενώ δεν έλειπαν κι εκείνοι που δεν το βρήκαν και τόσο του γούστου τους. Το διάβασα χωρίς προκατάληψη κι έπιασα για άλλη μια φορά τον εαυτό μου να θαυμάζει απεριόριστα την τέχνη της Φερράντε. 
Το θέμα του βιβλίου είναι επώδυνο.
Η εγκατάλειψη και όσα αυτή συνεπάγεται αφήνει αυτόν που τη βιώνει σε μια περίεργη κατάσταση, άβολη και στενάχωρη και την οποία πρέπει να ξεπεράσει επαναπροσδιορίζοντας τα πάντα. Στην αρχή γίνεται ένα άδειο κέλυφος που κατρακυλάει στο χαμό του, αλλά λίγο πριν φτάσει εκεί μοιάζει να ξυπνάει. Μπορεί ακόμα και οι αναμνήσεις του να μοιάζουν ψεύτικες, αλλά αργά ή γρήγορα φτάνει η ώρα, που διαχωρίζεται για πάντα από το παρελθόν, κι επιτέλους κοιτάζει τον άλλον όπως είναι πραγματικά, μια και δεν υφίσταται πια η ωραιοποίηση που δίνουν τα θετικά συναισθήματα. Τότε μόνο βλέπει καθαρά, και αυτό που βλέπει είναι τις περισσότερες φορές πάρα πολύ άσχημο. Όταν συνειδητοποιεί όλη αυτή την ασχήμια που είχε παραβλέψει, τότε όλα αλλάζουν  και το άδειο κέλυφος παίρνει να γεμίζει ξανά
"...Πού βρίσκομαι; Σε ποιο κόσμο έχω βυθιστεί, σε ποιο κόσμο έχω αναδυθεί; Σε ποια ζωή επέστρεψα; Και με τι σκοπό;..."
Όποιος το έχει ζήσει, ή όποιος μπορεί να το φανταστεί καταλαβαίνει πως η Φερράντε έπιασε όλο το νόημα αυτής της τρομακτικής κατάστασης και το άφησε να γεμίσει τις σελίδες με θλίψη, με θυμό, με πόνο αβάσταχτο και με άλλα χειρότερα πράγματα που έκανε η ηρωίδα, αλλά που όλα μαζί την οδήγησαν στο τέλος στην κάθαρση. Γιατί η λύτρωση πάντα έρχεται! Αρκεί πάνω στη μεγάλη θλίψη να μην αφεθείς να σε πάρει το ποτάμι, όπως έκανε κάποτε εκείνη η "κακομοίρα", η γυναίκα που σημάδεψε τις παιδικές μνήμες της ηρωίδας μας κι εμφανίζεται τώρα πότε σαν όραμα και πότε σαν ανάμνηση για να τη στοιχειώσει, ή και για να τη βοηθήσει. Να τη σπρώξει να πάρει τον άλλο δρόμο, να μην καταλήξει άλλη μια "κακομοίρα" που δεν άντεξε.




Μέρες εγκατάλειψης
Συγγραφέας: Έλενα Φερράντε
Μετάφραση: Παπασταύρου Σταύρος
Εκδόσεις: Πατάκη
Σελίδες: 280
Ημερομηνία κυκλοφορίας: Φεβρουάριος 2018




Για την τετραλογία της Νάπολης μπορείτε να διαβάσετε παρακάτω:
Πρώτο βιβλίο: Η υπέροχη φίλη μου
Δεύτερο βιβλίο: Το νέο όνομα

22 σχόλια:

  1. Πολύ ενδιαφέρουσα παρουσίαση. Πράγματι, από τα μικρά αποσπάσματα μπορεί να αντιληφθεί ο αναγνώστης την αμεσότητα της γραφής της. Το θέμα διαχρονικό και ταυτόσημο με την ανθρώπινη ύπαρξη!
    Σ' ευχαριστούμε πολύ για την εμπεριστατωμένη σου παρουσίαση Memaria!
    Καλό Σαββατοκύριακο :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σε ευχαριστώ πολύ Μαρία μου!
      Δυσκολεύτηκα πολύ στην επιλογή των αποσπασμάτων...για κάθε ένα που έβαλα υπήρχαν πολλά ακόμα που θα ήθελα να βάλω!
      Να είσαι καλά!

      Διαγραφή
  2. Μαρία μου τα έχω και τα 4 στα υπόψιν μου για το καλοκαιρι που μας ερχεται
    πολύ ομορφη παρουσιαση
    Σε φιλω

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Και μετά την τετραλογία, ή και πριν, άλλωστε είναι μόνο 280 σελίδες που κυλούν σα νεράκι, οι "Μέρες εγκατάλειψης"!
      Σε ευχαριστώ πολύ!
      Φιλιά πολλά!

      Διαγραφή
  3. Εχω διαβάσει κι εγω αντικρουόμενες απόψεις γι' αυτό το βιβλίο, όμως τη λάτρεψα μέσα απο την τετραλογία της Νλαπολης, οπότε δεν αμφιβάλλω ότι θα είναι ένα ακόμη σπουδαίο βιβλίο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Είναι πραγματικά απίστευτο αυτό, αλλά είναι και πολύ ενδιαφέρον, από την άποψη ότι μόνο ένα δυνατό βιβλίο μπορεί να προκαλεί ανάλογες αντιδράσεις!

      Διαγραφή
  4. Χα! Ήμουν σίγουρη ότι θα το διάβαζες από τους πρώτους το βιβλίο, μόλις έπαιρνες είδηση ότι κυκλοφόρησε! Όπως ακριβώς έκανα κι εγώ, δηλαδή, στριμώχνοντάς το ανάμεσα στα άλλα που διαβάζω αυτόν το μήνα. Καταλήγοντας στο συμπέρασμα, πως η Φερράντε μπορεί να περιγράφει με μεγάλη μαεστρία καταστάσεις οριακές, παρά την ρευστή και ασαφή τους φύση - επιπλέον, όταν μιλάμε για "συνειδησιακό κενό", την εμπειρία του είδους που βίωσε η ηρωίδα της, πρέπει να έχεις τα κουράγια να σκάψεις μέσα σου να το θυμηθείς (δεν πιστεύω ότι θα μπορούσε να γράψει κανείς για κάτι τέτοιο χωρίς να το έχει περάσει, ο ίδιος ή πολύ κοντινός του άνθρωπος: το βίωμα είναι αμετάδοτο, συνηθίζουμε να λέμε και ειδικά σε τέτοιες περιπτώσεις, όπου το κυρίαρχο είναι η αποσύνδεση και η θολούρα. Άλλωστε, τα άλματα στην άβυσσο δεν τα κάνεις ποτέ ελαφρά τη καρδία και αυθαίρετα, πρέπει και το κίνητρο και την γνώση που θα σε βγάλει πάλι στην επιφάνεια να έχεις). Επικαλείται με ζηλευτή αφοσίωση τις λέξεις κι εκείνες της κάνουν τα χατίρι. Πραγματικά, κάλεσε πνεύματα και της παραστάθηκαν, αυτή την αίσθηση είχα. Κι όσο για εκείνη την αποφράδα μέρα, τι να πω. Μπορεί η ιστορία να κλιμακώνεται σε 24 "σπιτικές", διαβολεμένες ώρες, τις παρακολούθησα όμως με κομμένη την ανάσα, η ένταση που έφτασα να νιώσω διαβάζοντας, "χτύπησε κόκκινο". Και όταν έφτασε η ώρα της κάθαρσης, μέσω μιας επιβεβλημένης "θυσίας", λυπήθηκα πάρα πολύ με το πλήγμα που επέφεραν η διασάλευση των ορίων, η αγένεια και η κακία (εσύ καταλαβαίνεις, μην κάνω και σποϊλεριά).
    Κατά τα λοιπά, διαπίστωσα με ενδιαφέρον κάποια θέματα που τα ανέπτυξε και στην Τετραλογία (με πρωταρχικό την επανεφεύρεση του εαυτού, το γράψιμο των βιβλίων, τη Νάπολη - φυσικά) και ένιωσα ότι την ηρωίδα Όλγα σε κάποιον βαθμό τη γνώριζα, μού ήταν από την αρχή οικεία. Η μαμά της Έλενας θα ήταν μάλλον, χαχα! ;-)
    Καλή συνέχεια με πολλά ωραία βιβλία!

    Η πρώην To love life κ.λπ. - Δ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Δεν ξέρεις πόσο χαίρομαι με το σχόλιό σου!!
      Ειδικά εκεί που εξηγείς τα ανεξήγητα και το σημείο που απέφυγα να θίξω, αλλά το κάνεις προσεκτικά χωρίς καμιά "σποϊλεριά" και ταυτόχρονα το εξηγείς! Όχι τίποτα άλλο, αλλά σχετικά πρόσφατα κάπου πήρε το μάτι μου εκφράσεις του τύπου "δε γίνονται αυτά", ή "η γυναίκα είναι τρελή", ή άλλες τέτοιες υπεραπλουστεύσεις, που με έκαναν να καταλάβω πως κάποιοι έχασαν το νόημα...!
      Να λοιπόν που υπάρχει αυτή η κατάσταση και έχει και όνομα! "Συνειδησιακό κενό"!!
      Σε ευχαριστώ τόσο πολύ!

      Διαγραφή
  5. Αχ βρε Μαρία μου.
    Οι επιλογές σου στα Βιβλία είναι καίριες και ξεχωρίζουν....! κάθε πρόταση και ένα διαφορετικό σημαντικό έργο που έχει τόσα να πει.
    Θέμα που καίει εδώ στο βιβλίο. Θέμα που δεν το περνάς εύκολα και δεν το θίγεις.
    Η Παρουσίασή σου εξαιρετική όπως πάντα.
    Μπράβο Μαρία μου. Απολαμβάνω αυτά τα βιβλιοτάξιδα που μας χαρίζεις.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Γιάννη μου τα βιβλία που δεν με αγγίζουν δεν τα αναφέρω καν...ή μάλλον δεν μπαίνω στον κόπο να τα παρουσιάσω!
      Αυτό εδώ έχει δύναμη, έχει αλήθειες κι ένα θέμα φωτιά!
      Σε ευχαριστώ πάρα πολύ!!

      Διαγραφή
  6. Ωωωω και εμένα μ'αρέσει η Φερράντε και έχω διαβάσει τα δυο από την τετραλογία της Νάπολης και τα λάτρεψα. Θα το ψάξω και αυτο κι ας κουβαλάει τόση θλίψη. Γράφει τόσο ωραία που σε συναρπάζει
    Τι καλά που παρουσιάζεις τα βιβλία βρε Μαράκι μου Μεγάλη τέχνη αυτό κυρία μου να το ξέρεις
    Φιλιά πολλά και ένα μεγάλο ευχαριστώ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Να είσαι καλά Άννα μου!
      Είμαι σίγουρη πως θα σου αρέσει πολύ!
      Στενάχωρο το θέμα, αλλά γεμάτο ένταση και δύναμη το βιβλίο, διαβάζεται μονορούφι!
      Εγώ σε ευχαριστώ!
      Φιλιά πολλά!

      Διαγραφή
  7. Μ' αρέσει και μένα η Φερράντε Μαράκι μου και βρήκα εξαιρετική την παρουσίαση που έκανες!
    Σ' ευχαριστούμε για την πρόταση
    Πολλά φιλιά
    Μαρίνα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Στην "Τετραλογία της Νάπολης", κυριολεκτικά "βυθίστηκα" στις ζωές των κοριτσιών/γυναικών, θα 'λεγε κανείς πως μεγάλωνα μαζί τους...
    Τις "Μέρες Εγκατάλειψης" δεν τις έχω διαβάσει ακόμη και δεν είμαι σίγουρη ότι θα τις διαβάσω. Δεν με βοηθά καθόλου το θέμα, βίωσα και βιώνω ήδη έναν επώδυνο αναπροσδιορισμό.
    Ωστόσο, δεν μπορώ να μη σταθώ για την (άλλη μια φορά) υπέροχη παρουσίαση από 'σένα!
    Τα φιλιά μου! 💕

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σε καταλαβαίνω...δεν είναι εύκολο το θέμα και μόνο από απόσταση μπορείς να καταπιαστείς μαζί του χωρίς να πληγώνεσαι! Εύχομαι να έρθει αυτή "η απόσταση" σύντομα!
      Σε ευχαριστώ πάρα πολύ!
      Φιλιά πολλά!

      Διαγραφή
  9. Το πιο ωραίο που βρήκα σε αυτό το βιβλίο,
    ήταν η παρουσίασή του, εδώ, από εσένα! :)
    Κατά τα άλλα, αν θυμάσαι, σου είχα γράψει
    και παλιά, ότι ήταν από τα βιβλία που δεν
    μου άρεσαν καθόλου.. Να ο λόγος που δεν θα
    ήθελα να διαβάσω και την τετραλογία της! ✿

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Μου αρέσουν οι παρουσιάσεις που κάνεις στα βιβλία Μαρία μου.
    Εχω σημειώσει πολλά .
    Την τετραλογία της Νάπολης δεν την διάβασα και λέω να το κάνω αφού άρεσε και σε άλλες φίλες .
    Γι'αυτό επιφυλάσσομαι
    Δεν αντέχω τα στενάχωρα .
    Να είσαι καλά και φιλάκια πολλά πολλά .

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Στο έχω ξαναγράψει νομίζω...θα τα διαβάσω όλα μαζί κάποια στιγμή.
    Μου άρεσε ο επίλογος σου...χαίρομαι που στο τέλος υπάρχει η κάθαρση.
    Πολλά φιλιά Μαρία μου ♥

    ΑπάντησηΔιαγραφή