Σάββατο 15 Δεκεμβρίου 2018

Στον πύργο του Μουχτάρ


Σε έναν λόφο δίπλα στη λίμνη Τριχωνίδα, στην περιοχή που τώρα αποκαλείται Μουχταρίνα υψώνονταν κάποτε γερός κι επιβλητικός ένας πύργος. Μια πυργοκατοικία για την ακρίβεια, που σύμφωνα με το μύθο ανήκε στον γιο του Αλή πασά, Μουχτάρ.
Κρυμμένοι θησαυροί και μια ωραία Ελένη που η ομορφιά της έγινε η κατάρα που την οδήγησε στα χέρια του Μουχτάρ, πρωταγωνιστούν στους θρύλους που έρχονται από το παρελθόν. 
Όταν εκείνος σκοτώθηκε, η Ελένη ανακάλυψε τον θησαυρό του και τον έδωσε για τον αγώνα, ενώ δώρισε τον Πύργο στη μονή Προυσού. 
Βέβαια μια παραλλαγή αυτού του μύθου, θέλει τον ίδιο τον Μουχτάρ να δωρίζει τον πύργο στην μονή, γατί λέει, το είχε τάμα.


Ο Μουχτάρ, αν και του είχε δοθεί από τον Αλή πασά το Σαντζάκι της Ναυπάκτου στο οποίο υπαγόταν η περιοχή θα ήταν αδύνατον να κατοικεί εδώ έστω και περιστασιακά. 
Κάτι τέτοιο εξάλλου δεν αποδεικνύεται ιστορικά.


Είναι όμως  εξακριβωμένο ότι έγινε μεταβίβασή του από τον Αλή πασά στον προεστό της Ευρυτανίας Χατζόπουλο στις αρχές του 19ου αιώνα, μετά το βίαιο θάνατο του προηγούμενου, Τούρκου ιδιοκτήτη κι από εκείνον πουλήθηκε στο μοναστήρι του Προυσού.
Έτσι όλο το 19ο αιώνα η περιοχή ήταν μετόχι της Ιεράς Μονής Προυσού και ίσως τότε να ήταν ακόμα σε χρήση.
Η Αιτωλοακαρνανία δεν ανήκε στην επικράτεια του Αλή πασά, ήταν όμως στην σφαίρα επιρροής του.


Το 1929 το μεγαλύτερο μέρος του μετοχίου απαλλοτριώθηκε και ο πύργος του Μουχτάρ έμεινε εκτός ιδιοκτησίας μοναστηριού, ενώ σήμερα δεν ανήκει σε κανέναν!

Το "Μουχτάρ" δεν είναι μόνο ένα συνηθισμένο όνομα, αλλά και κοινοτικό αξίωμα, οπότε θα μπορούσε να είναι οποιοσδήποτε εκείνος που ζούσε εδώ και μάλιστα σύμφωνα με μια άλλη τοπική προφορική παράδοση, βρήκε βίαιο θάνατο από τους επαναστάτες όταν ο πύργος κάηκε στα Ορλωφικά  (1770).


Ο ίδιος ο πύργος κρατάει καλά τα μυστικά του, ακόμα και για την ίδια τη χρονολογία της κατασκευής του, αν και κάποια οχυρωματικά στοιχεία, όπως η καταχύστρα*, δείχνουν ότι μπορεί να χτίστηκε πριν τον 18ο αιώνα.
Βέβαια τέτοια στοιχεία χρησιμοποιήθηκαν και αργότερα αντιγράφοντας παλιότερους πύργους, οπότε εικάζεται ότι  η κατασκευή του μπορεί να έγινε ανάμεσα στο τέλος του 17ου αιώνα ως και τα πρώτα χρόνια του 19ου.
Πιο πιθανό είναι όμως να χτίστηκε πριν τα μέσα του 18ου αιώνα.


Ο πύργος σήμερα είναι καλά κρυμμένος ανάμεσα στα λιόδεντρα και λίγοι γνωρίζουν την ύπαρξή του.
Κουραστήκαμε λίγο να τον ανακαλύψουμε, αλλά αποζημιωθήκαμε με όσα αντικρίσαμε. Μπορεί να ρημάζει χρόνο με το χρόνο και να μην υπάρχει καμιά ελπίδα αναστύλωσης, αφού κυριολεκτικά δεν ανήκει σε κανέναν, όμως όλα δείχνουν ότι ακόμα κι έτσι θα στέκεται για πολύ καιρό ακόμα να ξαφνιάζει με την απρόσμενη παρουσία του όποιον φτάνει μέχρι εκεί.


Η σκεπή του έχει πια πέσει, στο εσωτερικό του ανάμεσα στα χαλάσματα κυριαρχεί η βλάστηση, και ίσως να κατοικεί εκεί και κάποιο άγριο ζώο.
Η αγράμπελη πασχίζει να σκεπάσει όσα ο χρόνος σεβάστηκε και οι ροδιές που φυτρώνουν τριγύρω μπορεί να είναι ο μόνος συνδετικός κρίκος με το παρελθόν φτάνοντας ως τα χρόνια του όποιου Μουχτάρ κατοικούσε εδώ μια φορά κι έναν καιρό!


Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από: www.kastra.eu

Ευχαριστώ πολύ τον Πολιτιστικό Σύλλογο Παναιτωλίου «Χρήστος Καπράλος» που μου έδωσε την ευκαιρία να ανακαλύψω ακόμα έναν θησαυρό της περιοχής.

*Καταχύστρα: Οι καταχύστρες εξυπηρετούσαν τα κατακόρυφα πυρά. Πρόκειται για τις κτιστές προεξοχές, κενές στην κάτω επιφάνειά τους από όπου οι αμυνόμενοι εξαπέλυαν τα πυρά τους. Αν και ονομάζονται εξίσου ζεματίστρες, καθώς έχει υποστηριχθεί ότι πραγματοποιούταν και ρίψη καυτού νερού και λαδιού, είναι κυρίως πετρομάχοι, λόγω της έλλειψης άλλων διαθέσιμων υλικών ή του μεγάλου κόστους για την απόκτησή τους. Οι προεξοχές αυτές τοποθετούνταν σε καίρια σημεία των τειχών, όπως επάνω από εισόδους, και στηρίζονταν σε φουρούσια, τόξα ή αντηρίδες. 

25 σχόλια:

  1. Καλησπέρα Μαρία μου!
    Εντυπωσιακές οι φωτογραφίες σου και κρίμα για τον ιστορικό Πύργο να μην τον έχουν αξιοποιήσει τοσο καιρο.
    Αλλα να μου πεις,με τα ερείπια θα ασχοληθούν ?Σε ευχαριστώ για τις πληροφορίες που μοιραστηκες μαζί μας.
    Ισως στο μέλλον να αναστηλώσουν τον Πύργο ,πολυ το εύχομαι! Καλό Σ/Κ!Φιλιά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Σε θαυμάζω Μαρία γιατί αγαπάς το περπάτημα, τα ταξιδιωτικά ιστορικά οδοιπορικά. Και αυτό είναι υπέροχο. Τώρα έχουμε μπροστά μας έναν πύργο σχεδόν καλά κρυμμένο. Ατμόσφαιρα μυστηρίου γεμάτη γοητεία. Πολύ όμορφο. Και πόσο το χάρηκα.
    Την καλησπέρα μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Αν δεν μας ξεναγούσε ο φωτογραφικός σου φακός, όλη αυτή η ομορφιά και η κρυμμένη ιστορία, για μένα θα παρέμενε καταχωνιασμένη στην άγρια φύση!
    Ευχαριστώ στο "χάρτινο καραβάκι" γι αυτό το πανέμορφο οδοιπορικό!
    Πολλά τα ΑΦιλάκια Μαρία μου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ωραία η ξενάγηση σου Μαρία, πολύ ενδιαφέρουσα.
    Μπράβο σου!
    Έχω αδυναμία σ αυτούς τους παλιούς πύργους και στις ιστορίες τους.
    Καλό βράδυ κορίτσι μου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. χμ ... Προυσσός στο Καρπενήσι δεν είναι ; εκεί που φτιάχνουν και το καλύτερο ελληνικό προσούτο; Τότε έχω δυο πια λόγους να (ξανα)πάω !! Δε φταίω εγώ , οι φωτογραφίες φταίνε !! :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Πολύ ενδιαφέροντα όσα αναφέρονται σ'αυτό το πυργόσπιτο, Μαρία μου!
    Και τί σύμπτωση...χθές είχα μπει στο kastra.eu και διάβαζα για κάποια της περιοχής μου!!!!
    Φιλιά και καλή Κυριακή!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Τι ωραία που φλερτάρουν, στις φωτογραφίες σου, η φύση κι οι πέτρες του Μουχτάρ. Επίσης, είδες τι ωραίοι που είναι ο μύθοι; Εκεί που ο ιστορικός λέει "Ο Πύργος δεν ανήκει σε κανένα", έρχεται ο μύθος και γεμίζει τα κενά, ζωντανεύει πέτρες, πρόσωπα, ιστορίες..
    (Κορυφαία φωτογραφία, γα μένα, ο τοίχος με τα δυο μικρά παράθυρα)

    Την καλημέρα μου (και στον Μουχτάρ) :-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Το καραβάκι σου μας ταξιδεύει τόσο όμορφα! 😙

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Ω τι όμορφες φωτογραφίες και τι ωραίες -ιστορικές- πληροφορίες. Μου άρεσε κι αυτή η βόλτα μας! Περιμένω με χαρά την επόμενη!
    Σου στέλνω τα φιλιά μου Μαρία :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Η "τυχαία" συνάντηση με την ιστορία έχει περισσότερο ενδιαφέρον. Και ακόμα περισσότερο όταν την ανακαλύπτεις - βολτάροντας στην εξοχή- πλαισιωμένη με ροδιές κατάφορτες με κατακόκκινους καρπούς.
    Καταχύστρες είδα πολλές και στους μανιάτικους πύργους.
    Όμορφα όλα Μαρία μου!
    Καλό βράδυ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Μαρία συγχαρητήρια για την ανάδειξη του Πύργου του Μουχτάρ..
    Το δεν ανήκει πουθενά σημαίνει εγκληματική αδιαφορία των τοπικών αρχών... Ευτυχώς που δεν είναι προσβάσιμος ο χώρος γιατί τα αγκωνάρια θα είχαν κλαπεί και θα είχαν χρησιμοποιηθεί σε γειτονικές οικοδομές (βλέπω ότι έχουν αφαιρεθεί κάποια κατακόρυφα στη σκάλα..). Και φυσικά η κατάρρευση του θα ήταν ολοσχερής.
    Πιστεύω ότι α) ο δήμος με τη βοήθεια των τοπικών πολιτιστικών φορέων πρέπει άμεσα να ενεργοποιηθούν και να αποκτήσει ιδιοκτησιακό αποτύπωμα β) η Αρχαιολογία να τον χαρακτηρίσει διατηρητέο μνημείο και να προβεί σε μερική επισκευή για συγκράτηση των τοίχων που είναι ετοιμόρροποι γ) μελέτη στερέωσης και αποκατάστασης από Περιφέρεια, ή δήμο ή άλλους αναπτυξιακούς φορείς και ένταξη σε πρόγραμμα χρηματοδότησης..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Ένα θα πω και μετά θα σωπάσω για να θαυμάσω και πάλι τις φωτογραφίες: Ουάου!
    Κίσιζ Μεμαρία!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Οι φωτογραφίες σου κλέβουν πάντα λίγο απ' την ξενάγηση Μαρία μου. Πρώτη φορά διαβάζω γι' αυτό τον Πύργο και κρίμα που έχει αφεθεί στο χρόνο τέτοιο μνημείο. Να είσαι καλά που μας παίρνεις μαζί στις εκδρομές που πας και μαθαίνουμε κι εμείς μαζί σου.
    Φιλιά πολλά Μαράκι!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Βόλτα κοντά στον τόπο καταγωγής μου και πολύ τη χάρηκα...το μοναδικό κρίμα είναι η αδιαφορία που αφήνει τέτοια κτίσματα που κουβαλούν τόση ιστορία να ρημάζουν και να καταρρέουν. Εξαιρετικές οι φωτογραφίες.
    Καλό βράδυ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Είναι οι ιστορίες από μόνες του... αλλά είναι κι αυτή η φωτογραφική σου ματιά, που δίνει άλλη πνοή στην ξενάγηση!
    Να 'σαι καλά, Μαράκι! Μας γνωρίζεις μέρη και μας γεμίζεις οξυγόνο!
    ΣΣΣΣΣΣΣΜΟΥΤΣ πολλά-πολλά! Καλό ξημέρωμα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Πραγματικά με γύρισες πίσω στο χρόνο!
    Καλά Χριστούγεννα Μαρία μου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Πόσο ωραίες γωνιές που έχουμε!! Οι φωτό σου Μαρία μου αναδεικνυουν τις ομορφιές!! Τι ωραια ξενάγηση!!
    Καλά κι ευλογημένα Χριστούγεννα εύχομαι!! Να περάσεις ξεκούραστα και ξέγνοιαστα καλή μου!! Πολλά φιλιά!! 🍬🎄

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Ασύλληπτης ομορφιάς οι φωτογραφίες σου Μαράκι!!!
    Κι εκείνη η λεπτομέρεια με το ρόδι πόσο τέλεια!
    Υπέροχη βόλτα με πήγες σήμερα! Χρόνια πολλά και
    καλές γιορτές με υγεία και πολλά κλικ! Φιλάκια! ✿

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Α, ο χιονάνθρωπος μέσα στο χάρτινο καραβάκι, όλα τα λεφτά χαχαχα!

      Διαγραφή
  19. H αναρτηση σου καταπληκτικη!!!!!!!
    Υστερα απο πολυυυυ καιρο περασα απο εδω για να αφησω τις ευχες μου .ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ με υγεια και ολα τα καλα.Να εισαι παντα καλα!!!!🌟🎄

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Πόσο όμορφες φωτογραφίες!!!!!!
    ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ, Μαρία μου!!!!!!!!!!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Kαλή χρονιά Μαρία με υγεία και δημιουργικές εμπνεύσεις.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. ωραίες φωτογραφίες
    ευχαριστούμε που τα μοιράστηκες μαζί μας να μάθουμε την ιστορία του
    καλή χρονιά με υγεία και αγάπη και ωραίες στιγμές

    ΑπάντησηΔιαγραφή