Dogville - A quiet little town not far from here

Αν έδινα μόνο έναν χαρακτηρισμό στην ταινία του Lars von Trier θα την χαρακτήριζα "γροθιά στο στομάχι".

Και όταν ο μακελάρης της Νορβηγίας την επικαλέστηκε ως αγαπημένη ήρθε η δεύτερη γροθιά για μένα.

Κι αυτό γιατί είναι και δική μου αγαπημένη.

Σκοτεινή ταινία, περιγράφει μόνο τα χειρότερα  ανθρώπινα ένστικτα.

Σκοτεινή, αλλά τόσο αληθινή!

Περιγράφει ανθρώπους θεριά.

Ανθρώπους που ζουν και κινούνται γύρω μας κρυμμένοι πίσω από αγαθά πρόσωπα, οικογένειες και εκκλησίες.

Εγώ αναγνώρισα στα πρόσωπά τους έναν σπιτονοικοκύρη που είχα, μια παλιά γειτόνισσα, έναν  που νόμιζα φίλο κι έναν γκόμενο που με πρόδωσε κάποτε, όχι όπως πρόδωσε ο Τομ την Γκρέις ακριβώς, αλλά με πρόδωσε κι αυτό έχει σημασία.

Πρόσωπα φυσιολογικά με φρικτά παραμορφωμένες ψυχές, που εκμεταλλεύονται τον άλλο στο έπακρο  για προσωπικό τους όφελος.

Ω!..πόσο θα ήθελα να πω..

-Μα τι μας λέει εδώ ο Lars von Trier;...δεν υπάρχουν τέτοιοι χαρακτήρες!

Δεν μπορώ να το πω όμως, γιατί υπάρχουν και όλοι τους έχουμε αναγνωρίσει σε διάφορα στάδια της ζωής μας.

Κάποιοι μάθαμε να τους αποφεύγουμε.

Άλλοι άμαθοι ακόμα, θα πληγωθούν πρώτα πολύ, αλλά στην πορεία θα μάθουν να αλλάζουν πορεία για να μην πέσουν πάνω τους και προπάντων θα μάθουν να μην τους συγχωρούν.

Γιατί η συγχώρεση τα τέρατα απλά τα δυναμώνει και τα κάνει χειρότερα!

Όσο η Γκρέις δικαιολογούσε συμπεριφορές τόσο οι συμπεριφορές γίνονταν πιο άγριες.

Η ταινία ξεκινά με την Γκρέις (Nicole Kidman) να φτάνει κυνηγημένη σε μια μικρή πόλη.

("Μια ήσυχη μικρή πόλη όχι μακριά από δω" είναι ο υπότιτλος της ταινίας και σας βεβαιώνω πως δεν είναι καθόλου μακριά..)

Εκεί οι κάτοικοι τη δέχονται και τη φιλοξενούν και η Γκρέις κάνει ό, τι μπορεί για να τους ευχαριστήσει.

Τους βοηθά από το πρωί ως το βράδυ σε όλα.

Όλα μοιάζουν πως κάνει μια καινούρια αρχή ανάμεσα σε καλούς ανθρώπους.

Μέχρι που φτάνει ο σερίφης μιας άλλης πόλης με μια ανακοίνωση εξαφάνισης που την αφορά.

Για να μην την προδώσουν της ζητούν ανταλλάγματα.

Η εκμετάλλευση ξεκινά και η Γκρέις αδιαμαρτύρητα τα δέχεται όλα.

Όταν η ανακοίνωση εξαφάνισης γίνεται επικήρυξη, όλοι δείχνουν πια το αληθινό τους πρόσωπο και η εκμετάλλευση κορυφώνεται!

Την κάνουν κυριολεκτικά σκλάβα τους και ακόμα και τα παιδιά ποδοπατούν την αξιοπρέπειά της.

Βιάζεται και ψυχικά και σωματικά.

Τα πρόσωπα όλων φανερώνουν πια αυτό που κρύβουν οι ψυχές τους.

Και δεν είναι όμορφο το θέαμα!

Συμπάσχοντας με την Γκρέις, αγανακτώντας με όσα της κάνουν  κι αναγνωρίζοντας στα πρόσωπα των θυτών της συμπεριφορές κάποιων άλλων προσώπων, όταν έρχεται το τέλος της ταινίας, ένα τέλος δυνατό και σκληρό, ένιωσα πως ήρθε η δικαίωση.

Η εκδίκηση έρχεται εκεί που δεν την περιμένεις.

Η Γκρέις δεν ήταν αυτό που όλοι νόμιζαν.

Το άβουλο κορίτσι που τους είχε ανάγκη.

Αυτοί την είχαν ανάγκη, κι αν είχαν μάτια να το δουν, ίσως και να γίνονταν άνθρωποι, αλλά δεν το κατάλαβαν ποτέ!

Δε λυπήθηκα λοιπόν που ο γκάγκστερ πατέρας της σάρωσε τη μικρή πόλη.

Δε στενοχωρήθηκα που η Γκρέις σκότωσε τον Τομ (Paul Bettany), τον άντρα που υποτίθεται ότι την ερωτεύτηκε, με τα ίδια της τα χέρια.

Δεν ξαφνιάστηκα από τη σκληρότητα που έδειξε όταν έδωσε εντολή να σκοτώσουν πρώτα τα παιδιά και μετά τη μάνα τους.

Ίσα ίσα!

Κι αυτό γιατί οι άνθρωποι αυτοί, πέρα από το παρουσιαστικό τους, δεν είχαν τίποτα άλλο ανθρώπινο πάνω τους...ή μήπως είχαν;

Αν υπάρχει το καλό στην ανθρώπινη ψυχή, γιατί να μην υπάρχει και το ατόφιο κακό;

Κι αν υπάρχει τόσο κακό σε μια ψυχή, αυτή παραμένει ανθρώπινη;

Πιστεύω πάντως πως κακώς ο μακελάρης ταυτίστηκε με τη δικαίωση του τέλους.

Κακώς γιατί αυτός ήταν όλα τα πρόσωπα της άθλιας αυτής πόλης μαζί.

Το κακό ήταν στη δική του ψυχή και το πλήρωσαν πολύ αθώοι.

Τώρα όλοι θέλουμε τη δικαίωση των θυμάτων του.

Γιατί τα θύματά του δεν ήταν παρά η Γκρέις.

Και την Γκρέις την αναγνωρίζουμε ευκολότερα.

Γιατί η Γκρέις ίσως είμαστε κι εμείς!

Μόνο που τα συγκεκριμένα θύματα δε θα μπορέσουν ποτέ να πάρουν μόνα τους την εκδίκηση!

Όταν, πριν χρόνια που την παρακολούθησα, άρχισε η ταινία απογοητεύτηκα κατευθείαν από τα πολύ φτωχό σκηνικό και άρχισα να αναρωτιέμαι πως θα περάσει η ώρα να πάω σπιτάκι μου.
Έμοιαζε με θεατρικό, αλλά όχι κανονικό.
Σα να μαζεύτηκαν τα παιδιά της γειτονιάς, να ζωγράφισαν στο πάτωμα σπιτάκια με κιμωλία και να έγραψαν τι αντικείμενα υπάρχουν για να καταλαβαίνουμε τι βλέπουμε.
Όσο όμως η ταινία προχωρούσε τόσο αδιαφορούσα για τα "έξω"...ίσως και ο σκηνοθέτης να το έκανε επίτηδες για να επικεντρωθούμε στο "μέσα"...και οι ψυχές φαίνονται καθαρότερα όταν δεν τις επισκιάζουν τα πλούσια σκηνικά!!
Δεν ξέρω αν αυτή η ταινία βγάζει τα ίδια συναισθήματα σε όλους.
Δεν ξέρω αν συγκλόνισε άλλους όσο εμένα.
Θα ήθελα να δω πως τη βλέπετε εσείς.

Δεν θέλω φυσικά να παρεξηγηθώ, γι΄αυτό οφείλω να διευκρινίσω πως η δικαίωση δεν έρχεται ποτέ με πυροβολισμούς και σκοτωμούς.
Μιλάμε πάντα για ταινία και το τέλος ήταν καθαρά συμβολικό.
Μόνο οι "ψυχοπαθείς" (όπως δυστυχώς αποδείχτηκε) μεταμορφώνουν τους συμβολισμούς στην πραγματικότητα που τους βολεύει.
Στην πραγματική ζωή δε χρειάζεται να τραβήξεις τη σκανδάλη...φτάνει να πεις "Goodbye Tom"... να προχωρήσεις και να μη συγχωρήσεις!!
Άλλωστε ο Τομ ποτέ δε μετάνιωσε, ποτέ δε ζήτησε συγχώρεση..κάτι δικαιολογίες ψέλλισε.
Όλοι οι Τομ που θα συναντήσεις ξέρουν πολύ καλά τι κάνουν και γιατί το κάνουν.
Δεν είναι πως δεν ήξεραν, είναι πως ήθελαν να σε προδώσουν, να σε πληγώσουν, να σε ξεφτιλίσουν.
Το ήθελαν γιατί στο δικό τους μικρόκοσμο νιώθουν τόσο τιποτένιοι που μόνο μειώνοντας τους άλλους νιώθουν καλά.
Είναι συνειδητή πράξη!
Αν συγχωρέσεις θα πει ότι δεν έμαθες ακόμα την ανθρώπινη φύση ή ότι σου αρέσει να σου φέρονται όλο και σκληρότερα.
Το να γυρνάς πάντα το άλλο μάγουλο στους άλλους, μπορεί να είναι χριστιανικό, (εδώ που τα λέμε όμως ακόμα κι ο ίδιος ο Χριστός συγχωρούσε μόνο όσους αληθινά μετανοούσαν, και αυτούς που δεν ήξεραν τι έκαναν) αλλά δεν παύει να είναι και τραγικά αφελές!