1793: Τότε που βασίλευε η βία, Niklas Natt och Dag

"Η αθωότητα, λένε, όταν χαθεί μια φορά δεν μπορεί να ξανακερδηθεί, ποτέ, και το καλοκαίρι αυτό μου έκλεψε όλα τα όνειρα. Πώς θα μπορούσα να αισθανθώ ποτέ ξανά ευτυχία, ή χαρά, μετά από όσα είδα κι έκανα;"

Το 1793 δε θα μπορούσε να έχει άλλον υπότιτλο. 

Τότε που βασίλευε η βία, λοιπόν και μεταφερόμαστε σε μια άγρια εποχή, γεμάτη ανισότητες, όπου οι φτωχοί δεν είχαν καμιά ελπίδα, ενώ οι πλούσιοι τους εκμεταλλεύονταν με κάθε τρόπο.

Και μπορεί αυτό το χαρακτηριστικό να θυμίζει όλες τις εποχές από την αρχή της ανθρωπότητας έως και σήμερα, αλλά η ζωή ήταν ακόμα πιο σκληρή κι έμοιαζε να είναι εντελώς μάταιη.

Η επιβίωση ήταν μια αγωνιώδης μάχη με αρρώστιες κάθε είδους, αλλά και την ίδια την εξαθλίωση.

Και μέσα σε αυτό το ήδη αδυσώπητο περιβάλλον που κι από μόνο του είναι αρκετά τρομακτικό, συμβαίνει και το αδιανόητο!

Και τότε μπαίνουμε για τα καλά σε έναν κόσμο που βασιλεύει η απόλυτη φρίκη!

"Όχι, δεν ήταν ο ανατέλλων ήλιος που έκαιγε τώρα πάνω από τις στέγες της πόλης, αλλά οι φλόγες της ίδιας της κόλασης."

Βρισκόμαστε στη Σουηδία του 1973 ένα χρόνο και κάτι από τον θάνατο του βασιλιά Γουσταύου Γ΄. 

Οι επίγονοί του αλληλοσπαράζονται για τη διαδοχή, ενώ επικρατεί ο φόβος ότι η Γαλλική Επανάσταση θα εξαπλωθεί και στη Σουηδία.

Το περιβάλλον ευνοεί κάθε είδους συνωμοσίες και η παράνοια ξεπερνά κάθε φαντασία. 

Σε μια λίμνη στο νησί Σέντερμαλμ ανακαλύπτεται ένα φρικτά παραμορφωμένο πτώμα που είναι αδύνατον να αναγνωριστεί.

Την υπόθεση αναλαμβάνει ο φθισικός αστυνόμος Σέσιλ Βίνγκε και παλεύει κυριολεκτικά με το αναπόφευκτο του δικού του θανάτου για να προλάβει να εξιχνιάσει την υπόθεση που τον σπρώχνει βαθιά σε έναν λαβύρινθο σκοτεινών μυστικών και ανείπωτου φόβου που κυκλώνει την υψηλή κοινωνία.

Στην πάλη με το θάνατο είναι μόνος του. 

Στη διαλεύκανση της υπόθεση έχει βοηθό τον Μίκελ Καρντέλ, ή αλλιώς "Πατατοκεφτέ", μια αστεία προσφώνηση που συνόδευε τους ανάπηρους του πολέμου που υπηρετούσαν πια στην Αποσπασμένη Φρουρά της Πόλης.

Ο Καρντέλ ήταν εκείνος που έβγαλε το ακρωτηριασμένο πτώμα από τη λίμνη.

Στην πορεία θα συναντήσουμε τον Κριστόφερ Μπλιξ, έναν νεαρό με χειρουργικές γνώσεις που πήγε στην πόλη για να βρει καλύτερη ζωή, αλλά που όλα πήγαν τελείως λάθος γι' αυτόν, και την Άννα Στίνα μια ορφανή που θα κατηγορηθεί άδικα για πορνεία και που η μοίρα της μοιάζει πια προδιαγεγραμμένη. Και οι δύο θα παίξουν σημαντικό ρόλο στην υπόθεση.  

Επίσης μέσα από κάθε πρόσωπο και την ιστορία του ξεδιπλώνονται κι άλλες πτυχές εκείνης της σκοτεινής εποχής, αλλά μπαίνουμε και βαθύτερα στο μυστήριο που περιμένει τη λύση του.

Ο Niklas Natt och Dag καταφέρνει να  μπει βαθιά στην ταραγμένη και απάνθρωπη εκείνη εποχή.
Οι περιγραφές του είναι πολύ δυνατές, σχεδόν ζωντανές, και μεταφέρουν με μεγάλη ακρίβεια στον αναγνώστη το κλίμα που επικρατούσε τότε, αλλά και όλα τα συναισθήματα που βίωναν οι ήρωες. 
Πάνω από όλα όμως καταφέρνει να τον βάλει μέσα στον απόλυτο τρόμο! Έναν τρόμο, που και πτώμα να μην υπήρχε, πάλι θα ήταν διάχυτος στην ατμόσφαιρα, αφού όπως όλα δείχνουν εκείνη η εποχή τον περιείχε σε αφθονία.
Η ζωή από μόνη της τότε με όλες τις αδικίες και τις συμφορές της ήταν ένα αδιάκοπο θρίλερ.
Παρόλα αυτά το 1793 καταφέρνει να πάει ένα ακόμα βήμα παραπέρα και να γίνει ένα συναρπαστικό ιστορικό θρίλερ!

1793: Τότε που βασίλευε η βία
Συγγραφέας:  Niklas Natt och Dag
Μεταφραστής:  Γρηγόρης Κονδύλης
Εκδόσεις: Μεταίχμιο
Σελίδες:  560
Ημερομηνία Έκδοσης:  21/02/2019

Ο Niklas Natt och Dag γεννήθηκε το 1979 στη Σουηδία και κατάγεται από την παλαιότερη αριστοκρατική οικογένεια της Σουηδίας. Το 1793 είναι το πρώτο του μυθιστόρημα, το οποίο γνώρισε τεράστια επιτυχία και μεταφράζεται σε περισσότερες από 30 χώρες σε όλο τον κόσμο. Ζει στη Στοκχόλμη με τη γυναίκα του και τους δυο γιους τους.

Η θάλασσα στο χιόνι, Ελευθερία Κυρίμη

"Άραγε, θα μπορούσε να γραφτεί ένα μυθιστόρημα και για αυτές τις εξόριστες φωνές που κατέγραψαν τα μαγνητόφωνα των δικών μου παιδιών του ομίλου; Είναι η ελληνική κοινωνία έτοιμη να αναμετρηθεί με το τραύμα που δεν είναι μακρινό αλλά χάσκει ακόμη, εκεί δίπλα της ανοιχτό; Σίγουρα είναι ευκολότερο να νοσταλγείς αυτούς που ξέρεις πως δεν πρόκειται να επιστρέψουν παρά να κοιτάξεις κατάματα αυτούς που θέλεις να πιστεύεις πως δεν υπάρχουν."

Γνωρίζουμε την ηρωίδα του βιβλίου "Η θάλασσα στο χιόνι" μέσα στο πούλμαν με το οποίο ταξιδεύει.
Είναι καθηγήτρια και πηγαίνει  ως αναπληρώτρια σε μια μικρή κωμόπολη έξω από τη Φλώρινα, για να διδάξει σε Επαγγελματικό Λύκειο, αφήνοντας πίσω τον άντρα της και τα παιδιά της.
Όλα δείχνουν ότι η σχέση της με την οικογένειά της είναι άρτια και το μόνο πρόβλημα που καλούνται να αντιμετωπίσουν είναι αυτός ο αναγκαστικός χωρισμός.
Ωστόσο η ίδια κουβαλά μέσα της τραύματα από την παιδική της ηλικία κι έχει ανοιχτούς λογαριασμούς με το παρελθόν που τους ανακαλύπτουμε όσο προχωράει η αφήγηση.  

Στη Φλώρινα πια, θέλοντας να βγάλει από την αδράνεια τους μαθητές της και να τους εμπλέξει σε μια ερευνητική διαδικασία, που θα τους επιτρέψει να κάνουν τη σύνδεση της Ιστορίας με τη ζωή τους, αποφασίζει να φτιάξει έναν όμιλο προφορικής ιστορίας.

Οι μαθητές που συμμετέχουν πείθουν αρκετούς ντόπιους να τους διηγηθούν τις ιστορίες τους και να μοιραστούν μαζί τους τις τραυματικές τους μνήμες.

Το εγχείρημα μοιάζει εύκολο. Τα παιδιά είναι πρόθυμα και καταφέρνουν να πείσουν αρκετούς ντόπιους να πουν τη δική τους ιστορία, αλλά πριν περάσει πολύς καιρός θα διαπιστώσει ότι κάποιοι είναι τελείως αντίθετοι με το όλο εγχείρημα.

Ο Διευθυντής του σχολείου, απόγονος Μακεδονομάχου, ο λόγιος με τα δεκάδες βιβλία εκλαϊκευμένης, εύπεπτης, εθνικά ορθής ιστορίας και τα παιδιά με τα ξυρισμένα κεφάλια έχουν τους δικούς τους λόγους για να μην επιθυμούν να ολοκληρωθεί το έργο του ομίλου.

Η αφήγηση γίνεται αποσπασματικά ανάμεσα στο παρελθόν της καθηγήτριας και το παρόν κι έτσι κατά κάποιο τρόπο συνδέονται σταδιακά το ατομικό τραύμα με το συλλογικό, ενώ οι μαρτυρίες των κατοίκων της περιοχής παρεμβάλλονται  στο έργο και αποτελούν ένα ξεχωριστό ίσως κομμάτι του που έχει τεράστια σημασία.

Η Ελευθερία Κυρίμη γράφει ένα μυθιστόρημα που ξυπνά μνήμες και ξύνει παλιά τραύματα. 

Ένα βιβλίο με θέμα πιο επίκαιρο από ποτέ, που αξίζει να διαβαστεί όχι μόνο γιατί είναι καλογραμμένο και κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη, αλλά και γιατί θα τον βάλει να σκεφτεί πολλά. Ίσως μάλιστα να λειτουργήσει ως αφετηρία για να μάθει και κάποια πράγματα που δε γνωρίζει, ενώ οι συγκλονιστικές μαρτυρίες των κατοίκων θα τον ταρακουνήσουν.

Στο βιβλίο η ηρωίδα κλείνει τους δικούς της λογαριασμούς με το παρελθόν,  με τη συγχώρεση. 

Κάποιοι άλλοι λογαριασμοί όμως θα συνεχίσουν να μένουν ανοιχτοί όσο αγνοούμε πράγματα, ή όσο επιλέγουμε πολύ βολικά να τα ξεχνάμε!

"Εξόριστες από την επίσημη ιστορία μνήμες. Κόντρα στο ηθικοπλαστικό εθνικό αφήγημα. Άνθρωποι απλοί, πρόθυμοι να τις μοιραστούν. Δεν χρειάστηκε να σκαλίσουν και πολύ τα παιδιά για να τις φέρουν στην επιφάνεια. Δεν ήθελα όμως να πιστέψουν πως οι μνήμες ήταν εκεί, στρωσίδια που περίμεναν υπομονετικά, υγρά, μουχλιασμένα, φαγωμένα από τον σκόρο,να τα βγάλουν από τα σεντούκια, να τα φέρουν στο φως, να τα αερίσουν. "Να θυμάστε ότι οι άνθρωποι βλέπουν το παρελθόν από τη σκοπιά του παρόντος. Δεν σας διηγούνται ακριβώς αυτά που έζησαν. Σας διηγούνται το χτες με τα γυαλιά του σήμερα."..."

Η θάλασσα στο χιόνι
Συγγραφέας:  Ελευθερία Κυρίμη
Εκδόσεις: Μεταίχμιο

Σελίδες:  144
Ημερομηνία Έκδοσης:  21/02/2019

Ελευθερία Κυρίμη

Η Ελευθερία Κυρίμη γεννήθηκε το 1968. Μεγάλωσε στον Πειραιά όπου ζει και εργάζεται μέχρι σήμερα. Σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στο ΕΚΠΑ και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Η θάλασσα στο χιόνι είναι το πρώτο βιβλίο της.