Ιστορία χωρίς όνομα, Στέφανος Δάνδολος

Ο τίτλος του βιβλίου, τόσο έξυπνα διαλεγμένος, παραπέμπει κατευθείαν στην Πηνελόπη Δέλτα, μια και ο συσχετισμός με "Το Παραμύθι χωρίς όνομα" γίνεται αυτόματα. Και πώς θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά, αφού το έργο της είναι βαθιά χαραγμένο μέσα μας από την παιδική μας ηλικία; 

Ο συγγραφέας Στέφανος Δάνδολος μελετά τα ημερολόγιά της και μένοντας πιστός στην ιστορική αλήθεια δημιουργεί μυθοπλασία. Ένα εξαιρετικό λογοτεχνικό αφήγημα που στέκεται με απόλυτο σεβασμό απέναντι στη συγγραφέα Δέλτα και απέναντι στη γυναίκα Πηνελόπη. 

Το βιβλίο μιλάει για το μεγάλο, το κρυφό πάθος της για τον Ίωνα Δραγούμη. Και το κάνει γλαφυρά και με τεράστια ένταση που κλιμακώνεται συνεχώς.
Χωρίζεται σε δυο χρονικές περιόδους που παρεμβάλλονται η μια μέσα στην άλλη με διαδοχικά κεφάλαια. 
Η πρώτη μας μεταφέρει στην καρδιά των γεγονότων που σημάδεψαν τη Δέλτα κι εξελίχτηκαν σε ένα σανατόριο στα περίχωρα της Βιέννης, όπου την έκλεισε η οικογένειά της για να ξεχάσει το μεγάλο της έρωτα.
Εκεί θα περάσει τρεις μέρες μαζί με τον αγαπημένο της και θα παλέψει σκληρά με τον εαυτό της για να πάρει την απόφαση που θα καθορίσει τη μετέπειτα ζωή της.
Καίγεται από την επιθυμία να τον ακολουθήσει, η λαχτάρα της να είναι μαζί του είναι επιτακτική, αλλά αν το κάνει μπορεί να μην ξαναδεί τις τρεις κόρες της. 
Ο συγγραφέας καταφέρνει να αποδώσει με αξιοπρέπεια όλη αυτή την ένταση που βιώνει η Πηνελόπη, αλλά και τον σπαραγμό της.
Η δεύτερη χρονική περίοδος είναι η μέρα που τα γερμανικά στρατεύματα μπαίνουν στην Αθήνα. Μεταφερόμαστε στο σπίτι της στην Κηφισιά, όπου ηλικιωμένη και καταπονημένη, παίρνει άλλη μια απόφαση κάτω από το βάρος των περιστάσεων.
Κάθε κεφάλαιο που αναφέρεται στην πρώτη χρονική περίοδο συνοδεύεται κι από ένα μικρό απόσπασμα από τα βιβλία της που μοιάζει σχετικό με την αφήγηση, ενώ τα κεφάλαια που αναφέρονται στη δεύτερη τιτλοφορούνται απλώς: "Κυρία Δέλτα", που δείχνουν το τετελεσμένο όπως αποκάλυψε και ο ίδιος ο συγγραφέας στη χτεσινή παρουσίαση του βιβλίου του στο Αγρίνιο.

Το βιβλίο το είχα διαβάσει σχεδόν απνευστί και πότε έμοιαζα να κατανοώ την Πηνελόπη Δέλτα και πότε όχι. 
Αυτή η εμμονή της για έναν έρωτα ανεκπλήρωτο μου θύμισε έναν άλλον "έρωτα" που έρχεται από τα χρόνια της χολέρας και τον περίφημο ήρωα του Μαρκές, τον Φλορεντίνο Αρίσα που αντιπαθώ σφόδρα. Ίσως γι΄αυτό μέσα μου πάλευαν η κατανόηση με την επίκριση.
Άραγε σκεφτόμουν αν έφευγε μαζί του θα εξακολουθούσε να είναι τόσο ερωτευμένη μαζί του σε έξι μήνες, σε ένα χρόνο ή σε δυο χρόνια; Θα έχανε το πάθος τις μυθικές διαστάσεις που του χάρισε η απόσταση; Και τι ζωή στα αλήθεια μπορεί μια μάνα να ζήσει μακριά από τα παιδιά της; Πόση ευτυχία μπορεί να νιώσει αν γνωρίζει πως αυτό κάνει δυστυχισμένα τα παιδιά της, πως κάνει δυστυχισμένη αυτή την ίδια;
Φαύλος κύκλος!
Και στην άκρη του κύκλου, να ζει το δικό του δράμα ο σύζυγός της, ο Στέφανος Δέλτας.

Και σκέφτομαι φυσικά όχι μόνο πόσα θα έχανε αν έφευγε, κυρίως τα παιδιά της, αλλά και όσα θα χάναμε όλοι εμείς, μια και το συγγραφικό της έργο είναι ίσως το αποτέλεσμα της απόφασής της να μείνει.

Δε συνηθίζω στις παρουσιάσεις να αποκαλύπτω πολλά για να μη χαλάω την αναγνωστική απόλαυση.
Αν σε αυτή την περίπτωση το έκανα, οφείλεται μόνο και μόνο στο γεγονός ότι η ιστορία μας είναι γνωστή. Όλοι ξέρουμε για τη ζωή της Δέλτα και τα γεγονότα που τη στιγμάτισαν.
Όλοι ξέρουμε πότε και πως πέθανε.
Αυτό που κάνει αξέχαστη την ανάγνωση δεν είναι τόσο τα γνωστά γεγονότα, αλλά η άξια πένα του Στέφανου Δάνδολου που τα καταγράφει με συνέπεια και τα εξιστορεί με ακρίβεια, ενώ βαδίζει ταυτόχρονα με μεγάλη προσοχή στο δρόμο της μυθοπλασίας για να μας δώσει τελικά ένα άκρως συγκινητικό ανάγνωσμα που τα έχει όλα. Και τον έρωτα και το πάθος και την απώλεια και όλα αυτά κάτω από το βάρος σημαντικών στιγμών της Ελλάδας.

Το ξέρω πως είμαι τρελή·

μα η αγάπη κάποιον τρελαίνει...

(Από γράμμα της σ' εκείνον)

Πραγματικά ο Στέφανος Δάνδολος καταφέρνει να αποτυπώσει όλο τον εύθραυστο ψυχισμό μιας γυναίκας που μαυροφόρεσε όταν έμαθε ότι αυτός που αγαπούσε είναι πια με άλλη γυναίκα, μιας γυναίκας που υπήρξε σημαντική μορφή του περασμένου αιώνα, και το κάνει με τέχνη απαράμιλλη!
Πιστεύω πως η αξία αυτού του βιβλίου δεν αποτυπώνεται εύκολα με λόγια. Την νιώθεις όμως όταν γίνεσαι μέρος του. Όταν βαδίζεις στα χνάρια που άφησαν οι δυο ερωτευμένοι, στην αγωνία που έζησαν και τη ματαίωση που βίωσαν, αλλά και όταν στέκεσαι σιωπηλός θεατής στη βίλα στην Κηφισιά, λίγο πριν τη μεγάλη σιωπή!

Ιστορία χωρίς όνομα

Στέφανος Δάνδολος

Εκδόσεις Ψυχογιός

Σειρά : Ελληνική λογοτεχνία

Ημ. Έκδοσης : 23/11/2017

Σελίδες : 344