Οι μαγεμένες - Las Incantadas, Μαίρη Κόντζογλου

"...Ώστε αυτές ήταν οι "Μαγεμένες"! Αυτές ήταν τα "Είδωλα", οι "Άγγελοι" των κατοίκων της Σαλονίκης. Με όποιο όνομα κι αν τις αποκαλούσες αυτές τις θεσπέσιες μορφές το ίδιο ήταν, όλα ταίριαζαν με τη μυστηριώδη υγρή πόλη που προσευχόταν σε πολλές γλώσσες και σε πολλούς θεούς..."

Η πένα της Μαίρης Κόντζογλου, βουτάει βαθιά στην ιστορία,  ανακατεύεται με τους θρύλους, δανείζεται λίγη από την αύρα των παραμυθιών, και μας δίνει ένα εκπληκτικό μυθιστόρημα που παραμένει ωστόσο πιστό στις ιστορικές του πηγές μεταφέροντάς μας στη Θεσσαλονίκη των τειχών του 1864 ακολουθώντας τα χνάρια που άφησαν οι εποχές και οι άνθρωποι. 

Η "Στοά των Ειδώλων" πρωταγωνιστεί και γύρω της η συγγραφέας στήνει το σκηνικό ενός ξεχωριστού αφηγήματος, δίνει πνοή στους δικούς της ήρωες, δημιουργώντας ένα ανάγνωσμα που συναρπάζει.

Η περιγραφή της καταστροφής και της απαγωγής της "Στοάς των Ειδώλων" είναι βασισμένη στις μαρτυρίες του ίδιου του απαγωγέα, του αρχαιοκάπηλου, επιγραφολόγου Εμμανουέλ Μιλλέρ και στις επιστολές που έστελνε εκείνο το διάστημα στη σύζυγό του. 

Κάποιες από αυτές τις επιστολές δημοσιεύτηκαν αυτούσιες στο βιβλίο και άλλες η συγγραφέας τις "επέκτεινε" μένοντας όμως πιστή στο πνεύμα του γράφοντα.

Οι Μαγεμένες, Las Incantadas *, ξεκινούν με έναν θρύλο που έρχεται από τα βάθη των αιώνων κι εξηγεί την επικράτηση αυτού του ονόματος για το σημαντικό, αλλά άγνωστο στον πολύ κόσμο, μνημείο, για να περάσουν στη συνέχεια, αφήνοντας την ιστορία να ξετυλιχτεί, στην κρίσιμη περίοδο που το μνημείο κινδυνεύει να ξεριζωθεί με τη σύμφωνη γνώμη του σουλτάνου από τον παλαιογράφο Εμμανουέλ Μιλλέρ για να μεταφερθεί στη Γαλλία και να κοσμήσει τα ανάκτορα και τα σπίτια των ευγενών.

Καθώς αυτό μαθαίνεται, κάποιοι άνθρωποι, υπόδουλοι ακόμα, αλλά με ελεύθερο πνεύμα, θα προσπαθήσουν να το αποτρέψουν, ή έστω να το εμποδίσουν για όσο μπορέσουν.

Η Αννίκα (Χάννα)  και ο Νικόλας αγωνίζονται για τις "Μαγεμένες", αλλά και για το δικαίωμά τους στην αγάπη, αφού όχι μόνο οι διαφορετικές τους θρησκείες, αλλά και τόσα άλλα, υψώνουν ανάμεσά τους εμπόδια που μοιάζουν ανυπέρβλητα. 

Πατέρας της Χάννας είναι ο Νταβίντ εφέντη, αρχαιολάτρης Εβραίος και αφεντικό του Νικόλα. Ένας άνθρωπος ανοιχτόμυαλος, πολύ μπροστά από την εποχή του, που θα αναγκαστεί να δώσει τις δικές του μάχες.

Μια ανεπάντεχη περιπέτεια φέρνει τον Νικόλα κοντά στον γλύπτη Αλέξανδρο Δημητριάδη. 

Η συνάντηση θα είναι καθοριστική, αφού δε θα σημάνει μόνο την αρχή μιας φιλίας, αλλά θα αλλάξει και τον ίδιο τον Αλέξανδρο ως άνθρωπο.

Γύρω από τους κεντρικούς ήρωες, ένα πλήθος ανθρώπων, εχθρών και φίλων, θα πλέξουν τον ιστό ενός αφηγήματος που μένει αξέχαστο!

"...Ρευστοί οι καιροί και άλλαζαν συνέχεια, τα λεπτά κυλούσαν ηδονικά από τις επάλξεις και έλιωναν στα βυζαντινά σοκάκια..."

Σε αυτά τα σοκάκια περιφέρουν οι ήρωες της ιστορίας μας τους φόβους,  τις αγωνίες, αλλά και τις ελπίδες τους και περιγράφονται με τόση γλαφυρότητα που ο αναγνώστης μεταφέρεται κι αυτός εκεί, μαζί τους. Μπαίνει στο κλίμα της εποχής και κρατά την ανάσα του στην εμφάνιση των ζαπτιέδων, μαθαίνει την πόλη του χθες μέσα από τις αναφορές στην πόλη του σήμερα, κι επιστρέφει με κάθε ευκαιρία στο μνημείο. 

Στις "Μαγεμένες" που βρίσκονται στην εβραϊκή συνοικία Ρόγκος και που έγιναν χάρη στην μαγική πένα της Μαίρης Κόντζογλου ένα εξαιρετικό μυθιστόρημα, αριστοτεχνικά δομημένο, που ακροβατεί επιδέξια, χωρίς στιγμή να αιωρείται άνευ λόγου κι αιτίας, στα όρια της ιστορίας με τη φαντασία.

* Οι "Μαγεμένες" ή "Las Incantadas" ή "Είδωλα" ή "Surettler" (άγγελοι στα τούρκικα) είναι ένα μνημείο που χρονολογείται στο τέλος του 2ου ή στις αρχές του 3ου αιώνα μ.χ. Βρισκόταν στη εβραϊκή συνοικία Ρόγκος, κάπου στα όρια της Ρωμαϊκής Αγοράς, στην περιοχή της σημερινής Αριστοτέλους, εξού και η επικράτηση της ονομασίας Las Incantadas, καθώς οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης ήταν ισπανόφωνοι.
Είχε ύψος περίπου 13 μ. και αποτελούνταν από μια διώροφη κιονοστοιχία με κορινθιακούς κίονες στο κατώτερο επίπεδο και πεσσούς στο ανώτερο.
Οι τέσσερις πεσσοί κοσμούνταν στις δύο κύριες όψεις τους με οκτώ ανάγλυφες μυθολογικές μορφές. Στην εσωτερική πλευρά εικονίζονταν μια Μαινάδα, ο Διόνυσος, η Αριάδνη και η Λήδα με τον κύκνο - Δία, ενώ στην εξωτερική, η Νίκη, η Αύρα, ένας Διόσκουρος  και η αρπαγή του Γανυμήδη.

Φωτογραφία και πληροφορίες από το εισαγωγικό σημείωμα του βιβλίου

Η συγγραφέας πρόσφατα επισκέφτηκε το Παρίσι, προσκεκλημένη από την Ελληνική Κοινότητα Παρισίου και Περιχώρων για να παρουσιάσει το βιβλίο και η συνάντηση με τις "Μαγεμένες" που βρίσκονται στο Μουσείο του Λούβρου ήταν αναπόφευκτη! 

Οι Μαγεμένες Las Incantadas, Μαίρη Κόντζογλου

Εκδόσεις: Μεταίχμιο

Αυτή την Παρασκευή όσοι είστε στη Θεσσαλονίκη είστε τυχεροί, γιατί θα μπορέσετε να κάνετε έναν Λογοτεχνικό Περίπατο, μέσα από τα βιβλία της Μαίρης Κόντζογλου.